Papağanlar nasıl konuşur, papağanlar, papağansılar takımını oluşturur. Parlak tüylü, etli ve kalın dilli, kıvrak gagalı ve sıcak yerlerde yaşayan türlere verilen isimdir. Papağanların konuştuğunu neredeyse hepimiz biliyoruz. Bütün papağanlar değil ama papağan türleri genellikle sürekli tekrarlanan kelimeleri tekrar ederler. Özellikle de insan sesini ve melodileri en iyi taklit etme yetisi nedeniyle papağanlar sevilen ev hayvanlarıdır.
P.
Papağanların konuşmayı öğrenme refleksi
Biz insanlar konuşurken, ağzımızı, dilimizi, soluk borusunu, gırtlak ve ses tellerini kullanıyoruz. Fakat papağanlarda insanlar gibi ses telleri bulunmaz. Bütün kuşların soluk borusunun hemen alt kısmında syrinks denilen ve ses çıkarmaya yarayan çift yapı bulunmaktadır. Ancak bu çift yapı papağanlarda sadece bir tane bulunur. Bu durum papağanlardaki yapının insanlarda bulunan larinks adı ile bilinen yapılara benzemesine neden olur. Papağanların ön beyinlerinde sesleri öğrenme ve ses sesleri çıkarmayı kontrol etmekle ilgili bölgeler yer almaktadır.
Papağanlarda ses tellerinin olmadığını belirtmiştik. Papağanlarda ses tellerinin yerine seslerini özel bir organ olan östaki borusu ile çıkarırlar. Kuşlardaki östaki borusu, soluk borusundan ve bronşlardan oluşan alt gırtlak biçimindeki yapıdır. Östaki borusu rezonans görevi görür. Bronşlardan gelen hava soluk borusu yardımı ile gırtlağa iletilir. Bu biçimde rezonans gövdesinin ince diyaframı titreşir ve sesler üretilir.
Bu mekanizma insandaki ses tellerini anımsatır. Ancak papağan kuşunun konuşmasında dilinde önemi büyüktür. Çünkü papağanlar dillerinin pozisyonunu bir mm'den bile daha az değiştirerek farklı sesler çıkartabilme özelliklerine sahiptir.
Yapılan araştırmalar sayesinde diğer kuş türlerinde rastlanılmayan bu bölgelerin insanlarda bulunan dil ve konuşma ile ilgili benzerlikler ortaya koymuşlardır. Ancak papağanların dili gerçek anlamda öğrenip öğrenemedikleri yani tam anlamı ile konuşup konuşamadıkları tartışma konusudur. Yapılan araştırmalara bakılırsa, doğal ortamlarda yaşayan papağanların hiçbiri bildiğimiz anlamda bir dile sahip değillerdir. Papağanlarda ortaya çıkan varyasyonlar bizim dilimizdeki O ve A kadar farklılık gösterir. Doğada yaşayan papağanlar hemcinslerinin seslerini taklit ederler. Papağanlarda ya da diğer kuş türlerinde var olan bu yetenek kuşlar arasındaki bağları güçlendirmektedir. Papağanlar bu gibi yetenekleri sayesinde istedikleri sesleri taklit edebiliyorlar ve böylece insan dili gibi yabancı sesleride öğreniyorlar.
Papağan konuştuğunu anlarmı?
Papağanlar özellikle de tek başlarına yetiştirildiklerinde konuşmayı kendi kendilerini de öğrenebilirler. Ancak evde beslenen papağanların yalnız kalmaları pek iyi gelmiyor. Bundan ötürü öncelikle konuşmaya önem vermek uzmanlar tarafından pek hoş karşılanmamaktadır. Genel kanı papağanları etkin kullanım koşullarına göre hareket ederler. Yani söyledikleri herhangi bir cümleyi örneğin“çekirdek istiyorum” cümlesini sadece bu cümleyi söylemenin sonucunda çekirdek verileceği için söylemeleri gibi. Yani bu demek oluyor ki, biz insanlara tamamen farklı bir anlama gelen, hatta anlamsız olan cümleler papağana öğretilebilir ve bu papağan bu cümleyi ezbere söyleyerek çekirdek kazanabilir ancak cümlenin aslının ne anlama geldiğine dair hiçbir fikri olmaz. Yani papağanlar çıkardıkları bu gibi seslerin hakkında hiçbir fikre sahip değildirler. Papağana anlamsız bir şey öğretseniz dahi papağan bunu taklit edecektir.
